“Irtenbideen gauzarik susmagarriena da nahi den guztietan aurkitzen direla”. Ohiko argitasun eta ironiarekin, Rafael Sánchez Ferlosio idazle eta pentsalariak aforismo horretan laburbiltzen du bide laburraren eta konponbide errazaren aurkako borroka luzea. Herritarren parte-hartzeaz ari garenean, gogoratzea gustatzen zait; izan ere, nire ustez, sormen kolektiboko prozesuek hain gizatiarra den premia hori makurtu dezakete, hots, gure konponbidea ezartzen ahalegintzea, hori bitxia, interesatua edo denon interesarekin zerikusirik ez duena izan arren.
Parte hartzeko prozesuak beste logika batek gidatu behar ditu; alegia, interes publikoko gaia dagokion pertsona-kopuru handienaren premiak eta ikuspegiak batu behar dira. Modu horretan, abian jarri da Thinking Fadura, Getxoko kirol parke berria denon artean pentsatzeko, guztiontzat zoragarria eta Udala, udal-langile teknikoak eta herritarrak ordezkatzen dituzten agente politikoentzat erronka izan dadin.
Herritarren parte-hartzea erreminta indartsua izan daiteke demokraziaren nozioarekin berriro konektatzeko eta hori sakontzeko. Ordezkatzen duen demokraziak neke-ikurrak erakutsi ditu azken urteetan zehar, eta herritarrek gero eta indar handiagoarekin aldarrikatzen dute zuzenean parte hartzeko eskubidea gehien eragiten dituzten kontuetan. Getxo ez da salbuespen bat, eta Bentaranoa bezalako prozesu irekiak esperientzia horien potentzialtasuna ederki erakusten dute. Baina, aldi berean, herritarrek parte hartzeko prozesuen mekanismoak eta konplexutasuna ondo ezagutzen dutenek maiz gogorarazten dute haien hauskortasuna. Partekatzen duena arriskatzen da, eta arriskatzen dena ahulago bilakatzen da. Hauskortasuna eta ahultasuna prozesuaren alderdi negatibo bezala hartu behar ditugu? Ez, inola ere ez. Are gehiago, zaindu beharreko lurraldea deskribatzen ari dira, eta errespetuarekin, eskuzabaltasunarekin eta zintzotasunarekin sartu behar da leku horretan.
Hala ere, parte-hartzea eraginkorra izan dadin, borondate ona baino zerbait gehiago ere behar da. Orain, gobernuak horren aldeko apustua egiten hasi dira, eta ez da erraza herritarrei itxaropena ematea eta haiek deitzea. Egitura politiko instituzionala deskonektatuta aurkitzen da, eta horrek deskonfiantza sortzen jarraitzen du. Beraz, beharrezkoa da elkartzeko eta elkar ezagutzeko denentzako guneak erraztea, konfiantza sortu eta erabakiak modu partekatuan hartzearren. Bestela, parte hartzeko gonbita egiten dugunean, bestaldeko erantzuna pentsatzen genuena baino epelagoa da edo jabekuntza handieneko edo ondoen antolatutako biztanleria-segmentua joaten da, instituzioak gehiago ezagutzen edo haiekin harreman gehiago duena.
Hori guztia dela-eta, uda ondoren aktibatuko dugun Thinking Fadura prozesuak erreminta digital eta presentzialak ez ezik, estrategia-kopuru handia ere beharko du ahalik eta ahots, kontakizun eta ikuspegi gehienak biltzea lortzeko. Halaber, askotarikoa ere bai, berdintasun-eza argi eta garbi ikusten baita parte-hartzean.
Politikaren —eta parte-hartzea tresna erabat politikoa da— funtzioetariko bat da gizarte osoak dituen gatazka ikusezinak azalerara ateratzea. Gatazkak bistaratzea eta lehendik ditugunak ditugun agenda berean sartzea erronka handienetariko bat da, gune publiko, kiroleko eta herritarren topaketa eta bizikidetzako gune berri bat egiteko asmoa dugunean. Ondorioz, Fadurako kirol-parkea berriro pentsatzea da biztanleriaren zati handi batek kirola egiteko aukera izateko dituen zailtasunak ezagutzea; gehiengoarenak ez diren kirol modalitateak eta praktikak eskatzea; irisgarritasuna izatea; mugikortasuna, eta abar luze bat. Gai horiek, Getxo Kirolak bezala eta zerbitzu publikoaren erakunde bezala egin beharreko lana eztabaidatzera eraman behar gaituzte.
Sánchez Ferlosioren hasierako deskonfiantzara itzuliaz, pentsatu nahi unea arazoaren eta konponbidearen ohiko sekuentzia gainditzeko unea iritsi dela, Fadura Kirol Parkeaz aukeren gune berri bat bezala hitz egite aldera. Aukera-gune bat aisiarako eta kirolerako den parke berri batez gozatu ahal izateko. Baina, aukera baita ere modu eraikitzailean eztabaidatzeko eta denok elkartu eta guztion premiak onartzeko. Gure esku dago hori horrela izatea.